کتاب تاریخی – پژوهشی «گلستان شاعران»، معرفی نامه شاعران معاصر استان گلستان (سرزمین گرگان) توسط انتشارات بنام وابسته به مؤسسه فرهنگی میرداماد گرگان منتشر شد. این اثر 614 صفحهای که نویسنده و پژوهشگر آن علی بایزیدی، مدیرمسئول و صاحب امتیاز فصلنامه فرهنگی – هنری استارباد و سالنامه فرهنگی – اجتماعی گرگان نامه است، در روزهای پایانی سال 1399 به انتشار رسید.
عضو هئیت امنای انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان گلستان در گفتگو با خبرگزاری کتاب ایران، اینبا گفت: این کتاب به دو بخش تقسیم شده است. شاعرانی که تعلق به این سرزمین دارند؛ یعنی یا متولد این آب و خاکند یا نسب و حسب از این دیار برده اند. به‌هرحال شرط انتساب هر فرد به یک منطقه در درجه اول و دوم این دو امر است. بخش دوم هم به شاعران مهاجر تعلق دارد. شاعرانی که سالیان بسیار در این استان زندگی کرده اند؛ صاحب خانه و کاشانه شده اند؛ و به نوعی ماندگاری خود را اثبات کرده‌اند. البته خیلی از این شاعران، به سبب تعلق خاطر و حضور و اقامت در اینجا، شاید از بسیاری از متولدین اینجا هم گرگانی‌تر (گلستانی‌تر) باشند؛ اما به‌خاطر رعایت اصول انتساب ناچار به تفکیک شدیم.
در این اثر حدود سیصد شاعر شناسایی و معرفی شده اند؛ و به زعم خودم، شاعری نباید از قلم افتاده باشد (گرچه هیچ کاری بی‌عیب ونقص نیست). اغلب آن‌ها که در قید حیات بوده اند یا به صورت تلفنی یا حضوری یا با اینترنت و فضای مجازی مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند. ناگفته نماند که سال‌های بسیاری از این تحقیق، من در شیراز سکونت داشتم؛ و چاره ای جز استفاده از امکانات غیرحضوری نبود.
بایزیدی در ادامه توضیح داد: من با اکثریت قریب به اتفاق شاعران ارتباط مستقیم داشته‌ام. حتی شاعران ترکمن و نقاط دورتر استان. در انجمن های عمومی و خصوصی هم تا دلتان بخواهد حضور داشته ام. به واسطه همین پژوهش و البته انتشار فصلنامه فرهنگی استارباد، همه شاعران این خطه هم بنده را می‌شناسند.
وی در پاسخ به این پرسش که ملاک و معیاری هم برای انتخاب شاعران در کتاب داشته ای؟ عنوان داشت: البته این مسأله را به‌تفصیل در مقدمه و پیشگفتار کتاب توضیح داده‌ام. شما هیچ سنگ محک و متر و معیاری برای تشخیص میزان شاعربودن یک فرد ندارید. پرکاری دلیل بر بهتربودن نیست. کم‌کاری هم دلیل بر شاعرنبودن نیست. حکیم عمر خیام نیشابوری که شاید به قول برخی از پژوهشگران معاصر، تنها مالک حدود یکصد رباعی (یعنی حدود دویست بیت شعر) است، مشهورترین شاعر ایرانی دنیاست؛ یعنی در حد سعدی و حافظ و فردوسی و مولوی که هزاران‌هزار بیت سروده اند. پس میزان برای ما، داشتن اثر بوده است. اینکه کتابی داشته باشند یا در مطبوعات و نشریات سراسری و محلی و یا در جُنگ‌های ادبی و فرهنگی آثارشان به چشم بخورد.
اما معیار دیگر ما، محدوده سنی بوده است. حتماً این حق را به پژوهشگر و نویسنده کتاب می‌دهید که به هرحال این پژوهش باید در یک محدوده زمانی محاط باشد. چاره کار را در محدوده سنی بالای چهل سال دیدیم و چون قرن چهاردهم هجری (1399-1300 ه.ق) هم از ابتدا و هم از انتها متناسب با ایده‌های این نگارنده بود، به‌ناچار در این دایره زمانی کار را محدود کردیم. من مطمئنم که شاعران بسیار خوبی در خارج از این محدوده یعنی در سنین پایین چهل سال در منطقه هستند که از هر نظر برای نام‌برده‌شدن در این اثر، حائز شرایط فنی هستند: میثم ریاحی، محمدزمان مطلوب‌طلب، سمانه شهری‌نژاد، مینا سراوانی، محمد حسن‌زاده، زهره چورلی، سیده‌محدثه حسینی، حدیث دهقان، پگاه سیداسراری، علیرضا قاضی‌مقدم، متینه شاهینی، اهورا ابراهیمی‌راد، روح‌الله رجبی، ماریا سلمانی، قاسم بای، کوروش کشمیری، وحیده سیستانی، آذردخت ضیایی، مارال افشاری، وندا پرتوی، محمد طاهری، محبوبه طاری دشتی، کارن مقدم، فرزاد خدنگ و …؛ اما چه می‌شد کرد که اگر می‌خواستم به این محدوده دست بزنم، می‌بایست نام حداقل چهل پنجاه نفر دیگر به کتاب افزوده می شد. همچنین اگر هم می‌خواستم کلاً محدودیتی در نظر نگیرم که دوچندان از آنچه ارائه شده، باید شاعر به کتاب اضافه می‌شد. در مجموع خودتان بهتر می‌دانید که این روزها، تعداد شاعران (بهتر است بگویم مدعیان شعرسرایی) از تعداد هرچیز دیگری بیشتر است. البته حتماً طی سه چهار سال آینده برای بازه زمانی متولدان 1400 تا 1410 هجری قمری یا متولدین 1358 تا 1370 هجری خورشیدی، کتابی دیگر تدوین خواهم کرد. برای آن دسته از دوستاران شعر و کتاب این مسئله حائز توجه است که «گلستان شاعران» با قیمت 92هزار تومان در کتابفروشی های معتبر گرگان اعم از جنگل، سرزمین کتاب، خانه کتاب، پاتوق کتاب و… قابل تهیه است.
